Rozwój sztucznej inteligencji (AI) w ostatnich latach znacząco wpłynął na różne dziedziny życia i gospodarki. Jednym z najciekawszych kierunków tego rozwoju jest integracja funkcji AI bezpośrednio z układami scalonymi, a zwłaszcza z procesorami. Procesory wspierające obliczenia AI – znane również jako NPU (Neural Processing Units) lub AI-acceleratory – stają się coraz częstszym elementem komputerów osobistych i biurowych. To rozwiązanie nie tylko podnosi wydajność, ale także otwiera nowe możliwości dla użytkowników.
Czym są procesory z funkcjami AI?
Tradycyjne procesory (CPU) i karty graficzne (GPU) są uniwersalnymi jednostkami obliczeniowymi. Procesory z funkcjami AI posiadają dodatkowe jednostki zaprojektowane specjalnie do wykonywania zadań związanych z uczeniem maszynowym, rozpoznawaniem wzorców czy analizą dużych zbiorów danych. Przykładami takich układów są Apple M1/M2 z Neural Engine, Intel Core Ultra z AI Boost, czy procesory AMD Ryzen AI.
Zastosowania w komputerach domowych i biurowych
- Asystenci głosowi i przetwarzanie języka naturalnego
Komputery wyposażone w AI potrafią skutecznie rozpoznawać mowę, tłumaczyć w czasie rzeczywistym czy odpowiadać na pytania użytkowników – lokalnie, bez konieczności przesyłania danych do chmury. - Optymalizacja systemu i zarządzanie energią
Sztuczna inteligencja analizuje sposób użytkowania komputera i dynamicznie dostosowuje ustawienia systemowe (np. jasność ekranu, taktowanie CPU) do aktualnych potrzeb, zwiększając efektywność energetyczną. - Zabezpieczenia biometryczne i bezpieczeństwo
Procesory AI umożliwiają szybsze i bardziej precyzyjne rozpoznawanie twarzy czy odcisków palców, a także wykrywanie zagrożeń w czasie rzeczywistym (np. złośliwego oprogramowania). - Praca z multimediami
AI pomaga w edycji zdjęć i filmów (automatyczne kadrowanie, poprawa jakości obrazu), redukcji szumów w rozmowach wideo czy renderingu 3D. - Wspomaganie pracy biurowej
Narzędzia oparte na AI, działające lokalnie na procesorach z NPU, wspierają pisanie dokumentów, tworzenie podsumowań, analizę danych czy tworzenie prezentacji – szybciej i bezpieczniej.
Korzyści dla użytkowników końcowych
- Wyższa wydajność przy niższym zużyciu energii – AI odciąża główny procesor, co przekłada się na szybsze wykonywanie zadań i dłuższy czas pracy na baterii (w laptopach).
- Większa prywatność – lokalne przetwarzanie danych eliminuje konieczność przesyłania informacji do zewnętrznych serwerów.
- Zautomatyzowana pomoc i wygoda – użytkownicy otrzymują inteligentne podpowiedzi, automatyczne poprawki i kontekstowe wsparcie w codziennej pracy.
- Dostępność nowych narzędzi kreatywnych i analitycznych – np. generowanie obrazów, przekształcanie tekstów, personalizacja treści.
Procesory ze zintegrowanymi funkcjami sztucznej inteligencji (AI) stają się coraz popularniejsze – zarówno w komputerach osobistych, jak i laptopach, smartfonach, a nawet serwerach. Oto najważniejsze i najnowsze modele procesorów z AI na rynku (stan na 2024–2025):
🧠 Apple – seria M z Neural Engine
- Apple M1, M2, M3 – wszystkie te układy mają Neural Engine do przetwarzania AI.
- Neural Engine potrafi wykonać do 18–40 bilionów operacji na sekundę (TOPS).
- Wykorzystywane m.in. do rozpoznawania twarzy, przetwarzania zdjęć, dyktowania głosowego, transkrypcji.
🧠 Intel – seria Core Ultra z NPU (AI Boost)
- Intel Core Ultra 5 / 7 / 9 (Meteor Lake) – zintegrowany NPU (Neural Processing Unit).
- Obsługuje lokalne przetwarzanie AI – np. tłumaczenia, edycja wideo, rozpoznawanie mowy.
- W Windows 11 wspierają funkcje „Copilot” i inne funkcje generatywnej AI.
🧠 AMD Ryzen AI
- Ryzen 7040HS (Phoenix) – pierwszy procesor AMD z AI Engine (XDNA).
- Ryzen 8040 (Hawk Point) – jeszcze szybszy AI Engine, większa wydajność w TOPS.
- Stosowane w ultrabookach, laptopach i komputerach biznesowych.
🧠 Qualcomm Snapdragon X Elite (PC)
- Nowa seria CPU z NPU dla komputerów z ARM i Windows on ARM.
- Bardzo mocna jednostka AI – ponad 45 TOPS.
- Konkurencja dla Apple M i Intel Ultra.
🧠 MediaTek Dimensity (mobile + PC)
- Dimensity 9300, 9200 – mają potężne AI Processing Units (APU).
- Znajdują się głównie w smartfonach, ale MediaTek planuje też wejście na rynek laptopów.
🧠 Google Tensor (Pixel)
- Chipy Tensor G1 / G2 / G3 w telefonach Pixel.
- Mają wyspecjalizowane jednostki do przetwarzania AI, rozpoznawania mowy, obrazu, itd.
🧠 Microsoft SQ (ARM-based)
- Stosowane w urządzeniach Surface (SQ1, SQ2, SQ3).
- Wspierają AI do zarządzania systemem, energooszczędności, rozpoznawania twarzy.
Podsumowanie
Procesory z funkcjami sztucznej inteligencji stają się nowym standardem w komputerach osobistych i biurowych. Umożliwiają nie tylko przyspieszenie codziennych zadań, ale także podnoszą komfort, bezpieczeństwo i możliwości użytkowników. Z biegiem czasu technologia ta stanie się fundamentem nowoczesnych systemów operacyjnych i aplikacji, zmieniając sposób, w jaki korzystamy z komputerów – zarówno w domu, jak i w pracy.
